Co prawda, nie znamy jeszcze tegorocznych nominacji do Oskarów, ale krytycy już obstawiają głównie te filmy i te kreacje aktorskie, które czerpią inspiracje z prawdziwych historii. Szanse na Oskara mają twórcy filmów biograficznych, chociażby: Gry tajemnic, Teorii wszystkiego, Wielkich oczu, czy Niezłomnego. Znów okazuje się, że to właśnie życie pisze najlepsze scenariusze filmowe. Przyjrzyjmy się po jakie biografie i jakie historie sięgali reżyserzy w ostatnim czasie. Jako bonus dołożyłam kilka produkcji, o których nie mówi się w kontekście nagród, ale warto na nie zwrócić uwagę.

WIELKIE OCZY

Tim Burton, jeden z największych wizjonerów kina, zainteresował się historią amerykańskiej malarki Margaret Keane. Tytułowe wielkie (sarnie) oczy były jej cechą charakterystyczną jej twórczości. Z tym, że na początku kariery artystka podpisywała się na obrazach wyłącznie nazwiskiem, zaś jej mąż, Walter, przypisywał sobie niebywały talent. Po rozwodzie para trafiła na salę sądową. W czasie rozprawy sędzia nakazał namalować portret dziecka z wielkimi oczami. Walter odmówił. Margaret wykonała polecenie w 53 minuty. W filmie Burtona w rolę malarki wciela się Amy Adams, a jej męża gra Christoph Waltz.

Norweski reżyser, Morten Tyldum swój najnowszy film poświęcił Alanowi Turingowi, brytyjskiemu matematykowi, który w kluczowym momencie II wojny światowej złamał niemiecki kod Enigma. Po wojnie Turing zaprojektował jeden z pierwszych elektronicznych, programowanych komputerów. W 1952 roku na jaw wyszła orientacja seksualna naukowca. Jako homoseksualista został oskarżony o naruszenie moralności publicznej. Po wytoczonym procesie miał dwie możliwości: więzienie lub terapię hormonalną. Turing wybrał to drugie.  W 1954 roku Alan Turing zamknął się w swojej sypialni i popełnił samobójstwo. W Grze tajemnic główną rolę gra Benedict Cumberbatch, a towarzyszy mu plejada brytyjskich aktorów (Keira Knightley, Matthew Goode, Rory Kinnear, Mark Strong).

James Marsh, brytyjski reżyser (Kryptonim: Shadow Dancer) bohaterem swojego filmu uczynił znanego astrofizyka i kosmologa. Stephen Hawking, któremu publiczne wystąpienia i książki popularnonaukowe przyniosły ogromną sławę, od 21 roku życia cierpi na  stwardnienie zanikowe boczne. Lekarze dawali mu 2-3 lata życia, tymczasem przeżył z chorobą przeszło 50, choć stracił głos (porozumiewa się przy pomocy syntezatora mowy) oraz władzę nad kończynami. Ponoć po seansie Teorii wszystkiego Hawking miał łzy w oczach, a nie uchodzi za osobę zbyt sentymentalną. Chyba to najlepsza rekomendacja filmu Marsha i kreacji aktorskiej Eddiego Remayne’a.

Amerykański reżyser, Bennett Miller, po kilku latach znów wraca do tematyki sportowej. Ale Millera nie interesuje sport sam w sobie. Co prawda, kamera chętnie zagląda na boisko futbolowe (Moneyball) czy matę zapaśniczą (Foxcatcher), ale niekoniecznie po to, by relacjonować sportowe zmagania. To co ważniejsze, dzieje się w słowach, gestach i mimice bohaterów zdarzeń. W pojedynku: natura ludzka kontra sport, u Millera zawsze wygrywa ta pierwsza. W Foxcatcher reżyser przypomina tragiczną historię amerykańskich zapaśników olimpijskich, Marka Schultza i jego brata Dave’a (Channing Tatum i Mark Ruffalo), którzy trafiają pod skrzydła despotycznego arystokraty Johna du Pont (Steve Carell). Obraz Millera warto zobaczyć nie tylko ze względu na tematykę, ale przede wszystkim dla doskonałych i zaskakujących kreacji aktorski. O filmie pisałam tutaj.

Clint Eastwood, znany aktor, który ostatnio woli jednak miejsce po drugiej stronie kamery przeniósł na ekran historię kariery wojskowej i życia osobistego Chrisa Kyle’a. Ten żołnierz elitarnej jednostki Navy SEALs zyskał miano najskuteczniejszego snajpera w historii armii Stanów Zjednoczonych, jego reputacja dotarła też do obozu wroga (wyznaczono nagrodę za jego głowę). Czterokrotnie wyjeżdżał na misje do Iraku, a w kraju zostawił żonę i dzieci. W 2012 wydał autobiograficzną książkę Cel snajpera, na bazie której powstał scenariusz filmu. W rolę Kyle’a wciela się Bradley Cooper, partneruje mu Sienna Miller.

Angelina Jolie, popularna aktorka, próbująca swych sił w reżyserii, przeniosła na duży ekran historię olimpijskiego sportowca, Louisa Zamperiniego, który w czasie drugiej wojny światowej trafił do obozu jenieckiego. Zamperini w 1936 roku na olimpiadzie w Berlinie w biegu na 5000 metrów zajął dopiero ósme miejsce, ale sam Adolf Hitler gratulował mu heroicznego finiszu. W czasie wojny – choć panicznie bał się latać – zaciągnął się do sił powietrznych. W czasie jednego z rutynowych lotów, na skutek awarii silnika, samolot spadł do oceanu. Zamperini uratował się ale po 47 dniach dryfowania po morzach trafił do niewoli jenieckiej. W jednym z obozów młody atleta spotkał swego największego prześladowcę, kaprala Watanabe. Jolie powierzyła główną rolę mało znanemu aktorowi brytyjskiemu Jackowi O’ Connellowi, który sprawdził się wyśmienicie. Równie dobrze radzą sobie pozostali młodzi aktorzy: Domhnall Gleeson, Finn Wittrock, Miyavi, Garrett Hedlund oraz Luke Treadaway. O Niezłomnym pisałam tutaj.

Kolejny film kanadyjskiego reżysera Jean-Marca Vallée, twórcy głośnego Witaj w klubie, może liczyć się w wyścigu po statuetkę. Choć największe szanse ma odtwórczyni głównej roli Reese Witherspoon. Tym razem laureatka Oskara za Spacer po linie wciela się w postać kobiety, która uświadamia sobie, że jej życie legło w gruzach i wyrusza na samotną wyprawę przez całe Stany Zjednoczone, by odnaleźć siebie i poczucie sensu życia. Scenariusz do filmu napisał pisarz Nick Hornby (Był sobie chłopiec) na podstawie autobiograficznej książki Cheryl Strayed Dzika droga. Jak odnalazłam siebie.

Brytyjskiego reżysera Mike’a Leigha zafascynowała z kolei postać angielskiego malarza, Williama Turnera żyjącego na przełomie XVIII i XIX wieku, który przez nowatorskie stosowanie kolorów i światła spotkał się z falą krytyki. Artysta uważany jest za prekursora impresjonizmu. Turnera zagrał Timothy Spall, który na tegorocznym festiwalu w Cannes otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora. Póki co filmu Leigha nie zobaczymy w Polsce. Szkoda.

Tym razem to nie życiorys wielkiego artysty czy naukowca zainteresował reżysera, a historia zwykłego polskiego nauczyciela. Choć historia nie jest całkiem zwykła. Maciej Białek to nauczyciel historii w VIII LO w Lublinie, który z powodu lęku przed utratą pracy, przez lata ukrywał przed otoczeniem fakt, że traci wzrok. Prowadził lekcje, sprawdzał klasówki, matury. Nikt nie zauważył, że nie widzi. Gdy Jacek Lusiński przeczytał w gazecie o niewidomym nauczycielu od razu wiedział, że to materiał na film. Ostatecznie powstała zainspirowana lubelskimi wydarzeniami produkcja Carte blanche, w której główną rolę zagrał Andrzej Chyra.

Filmową opowieść Matthewa Warchusa zainspirowały prawdziwe wydarzenia społeczno – polityczne, do których doszło w Wielkiej Brytanii. Konserwatywne, górnicze miasteczko, nieustannie targane strajkami, niespodziewanie znajduje sojusznika w gejowskiej społeczności, która prosto ze stolicy przyjeżdża tu kolorowym busem. Zabawna komedia była tegorocznym hitem w Wielkiej Brytanii i całkiem niedawno zdobyła nagrodę British Independent Film Awards w kategorii najlepszy film. Doceniono również Imeldę Staunton oraz Andrew Scotta.

Wyczyn francuskiego artysty, Philippe’a Petita, który w 1974 roku przeszedł po linie między wieżami World Trade Center, zainspirował znanego amerykańskiego reżysera Roberta Zemeckisa (Forrest Gump, Lot). Choć nie jego pierwszego. W 2008 roku powstał nagrodzony rok później Oskarem dokument Jamesa Marsha zatytułowanym Człowiek na linie, który odsłaniał kulisy tego artystycznego przestępstwa stulecia. W wersji fabularnej główną rolę zagra Joseph Gordon-Levitt. Będą mu towarzyszyć Ben Kingsley i Charlotte Le Bon.