Stieg Larsson, Henning Mankell, Camilla Läckberg, tych autorów szwedzkich kryminałów wymienicie zapewne jednym tchem. Ale jest jeszcze Jens Lapidus, 39-letni prawnik, który w 2006 roku debiutował powieścią Szybki cash. Głód, nienawiść, pogoń (Snabba Cash). Na podstawie tej książki, a także jej kontynuacji (Zimna stal) powstało niezwykle interesujące kino akcji, jakże różne od tego, do czego przyzwyczaiły nas amerykańskie produkcje.

Johan Westlund, zwany dalej JW jest młody, szalenie przystojny i ma głowę do ekonomii. Do pełni szczęścia brakuje mu tylko kasy, by móc dorównać swoim kumplom, którzy wystawnie żyją za hajs swoich rodziców. JW ubiera się jak snob (jego pokój tonie w zdjęciach z żurnali), ale mieszka jak dziad (w akademiku). W ciągu dnia pisze kolegom prace za pieniądze albo wieczorami jeździ taksówką. Pewnego dnia poznaje dziewczynę z dobrego domu, Sophie, ale od kumpla słyszy, żeby dał sobie z nią spokój, bo to nie ta liga. Chłopak nie poddaje się i postanawia zdobyć pieniądze. Ale szybka kasa, to brudna kasa, często zbrukana krwią.

W pierwszej części filmu oglądamy zagubionego chłopaka, który wplątał się w grę, z której nie ma już odwrotu. W świecie narkotykowej gangsterki, każdy może być szczurem, a ktoś, kogo uznawałeś za swojego przyjaciela za chwilę może ci wbić nóż w plecy. Reżyser filmu, Daniel Espinosa, bardzo wiarygodnie zobrazował wielonarodowy świat przestępczy, który rozbestwił się na terenie Szwecji. Choć na ekranie, obok JW, widzimy głównie Arabów, Latynosów i Serbów, nie oznacza to, że Szwedzi są bez zarzutu. Problemy rasowe jeszcze mocniej zostały zaznaczone w drugiej części filmu, a to za sprawą reżysera, Irańczyka z pochodzenia, Babaka Najafiego, który bolączki imigrantów w Szwecji poznał na własnej skórze.

 Akcji w filmie jest sporo, ale twórcy obu części stronią od efekciarstwa. Skupiają się za to na stworzeniu wiarygodnych portretów psychologicznych, bo jak się okazuje nawet bezwzględny bandzior ma ludzkie odruchy (Mrado) i wartości, którym hołduje (Mahmoud). Zaś postać JW pokazuje jak krucha jest granica pomiędzy dobrem i złem. Oszukany przez kumpli, wyklęty przez rodzinę, obdarty ze wszelkich nadziei, przechodzi niewiarygodną metamorfozę.

Jeśli nie widzieliście pierwszej części Szybkiego Casha, warto nadrobić zaległości już teraz, gdyż druga część wejdzie do naszych kin już 30 sierpnia. Jeśli jeszcze nie przekonała Was recenzja, dodam tylko, że chodzą plotki, że sam Martin Scorsese jest zainteresowany nakręceniem remake’u. Co więcej, szwedzki kryminał otworzył drzwi do Hollywood nie tylko Danielowi Espinosie (nakręcił Safe House z Danzelem Washingtonem i Ryanem Reynoldsem), ale również Joelowi Kinnamanowi, który w przyszłym roku przywdzieje kostium RoboCopa i na planie filmowym będzie towarzyszył takim sławom, jak Gary Oldman i Samuel L.Jackson.

__________________________________________

tekst: Magdalena

Szybki Cash (Snabba Cash) / Szybki Cash 2 (Snabba Cash II)
Reżyseria: Daniel Espinosa / Babak Najafi
Szwecja 2010 / Szwecja 2012
Występują: Joel Kinnaman, Matias Varela, Dragomir Mrsic, Fares Fares
Dystrybutor: Vivarto
Film obejrzałyśmy dzięki uprzejmości Vivarto